Culturele Hoofdstad fopte de jury

Ach, relativeerde de woordvoerder van Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018, zo'n verwacht bezoekersaantal is 'ook maar een marketing tool, een commercieel vehikel, om de jury over te halen.' Die fopperij is dus gelukt. In mijn kroeg noemen ze zulks de kluit belazeren. 

Aan de feiten valt niet te tornen. Het vier jaar geleden aan de jury voorgelegde bidbook meldt eenduidig: 'Leeuwarden2018 attracks four million visitors'. Ook elders in deze presentatie en later in de tijd sprak de organisatie consequent over 4 miljoen bezoekers aan alle culturele evenementen. Opeens dook het nogal lagere aantal van 1,4 miljoen bezoekers op. Die gemiddeld elk zo'n drie evenementen bezoeken, wat leidt tot in totaal 4 miljoen bezoeken. Dat was ook steeds bedoeld, zei de organisatie: niet 'bezoekers' maar 'bezoeken'.

Lieven Bertels was artistiek directeur in de organisatie, die tegenwoordig LeeuwardenFryslân2018 heet. In juni kondigde hij hij zijn vertrek aan, wegens een nieuwe baan in de Verenigde Staten. In het Friesch Dagblad schoffelde hij nu de nieuwe uitleg over die 4 miljoen 'bezoeken' onderuit. Er is wel degelijk altijd uitgegaan van 4 miljoen unieke bezoekers, bevestigde hij. Dit is binnen de organisatie later stilletjes bijgesteld naar 1,4 miljoen. Toen hij dit getal bij zijn recente afscheid hardop noemde, vielen er links en rechts de nodige mouwen van jasjes.   

'Het maakt immers niks uit'

In de Leeuwarder Courant mocht Radboud Droog, woordvoerder van LF2018, vervolgens proberen de zaak recht te praten. Het maakt immers niks uit, kon de lezer vernemen, of er drie Leeuwarders elk één evenement bezoeken of dat één Amsterdammer drie keer naar Leeuwarden komt. Het aantal bezoekers is in het eerste geval drie keer zo hoog, maar de caféhouder verkoopt in beide gevallen drie kopjes koffie. De LC-journalist ging opgelucht mee in dit onzin-betoog: 'Zijn de bezoekerscijfers naar beneden bijgesteld? Nee dus.'

Ja dus. Want de organisatie verwacht nu, om het getal van 4 miljoen achteraf te onderbouwen, dat elk van die nieuwe 1,4 miljoen bezoekers gemiddeld naar drie evenementen gaat. Volgens het bidbook en alle latere presentaties, met nog 'four million visitors', zouden er met zo'n gemiddelde dus twaalf miljoen bezoeken worden afgelegd. Dit had geen hond geloofd, laat staan de jury. 

Er moeten 800.000 worden weggestuurd

Dat er nooit sprake is geweest van 4 miljoen 'bezoeken' blijkt helder uit een grafiekje in het bidbook uit 2013. Als unieke gasten bij één of meer evenementen worden 490.000 inwoners van deze provincie verwacht. Plus 1,7 miljoen bestaande toeristen van buiten de provincie, ofwel bezoekers die hier elk jaar sowieso al komen. Plus 750.000 dagjesmensen van over de provinciegrens, en 1,1 miljoen gasten die langer dan één dag blijven. Maakt samen afgerond die 4 miljoen individuen, van wie derhalve slechts 1,9 miljoen als extra bezoekers speciaal voor de Culturele Hoofdstad komen.

Met het nieuw getoverde bezoekersaantal van 1,4 miljoen geeft dit een probleem. Provinciegenoten en hun jaarlijkse vaste gasten zijn samen al 2,2 miljoen man en vrouw sterk. Ergo: van hen moeten 800.000 bij evenementen worden weggestuurd om op die 1,4 miljoen uit te komen. Dagjesmensen en langer blijvenden van over de provinciegrens komen er helemaal niet in. Anders moet die 1,4 miljoen per morgen weer fors naar boven worden bijgesteld. Samengevat klungelt de organisatie met cijfers als een klasje gedrogeerde kleuters met een bipolaire stoornis.

Een loopje met de duurzaamheid

Het doet er allemaal niet zo veel toe. Friesland ziet wel hoeveel bezoekers er komen, hoeveel bezoeken zij afleggen, en hoe hoog per saldo het overschot of tekort is. Wel erg is dat er, met alle gegoochel, een loopje wordt genomen met een van de pijlers van het bidbook. Naast de 'mienskip' is dat de overal opduikende duurzaamheid. LF2018 moet immers cultureel en economisch beklijven, ook na het jubeljaar.

Zo'n 90 procent van alle bezoekers zal volgens de organisatie in 2019 en later minstens één keer terugkomen naar deze prachtprovincie. En 90 procent van 1,4 miljoen individuen is nogal een paar touringcars minder dan 90 procent van 4 miljoen. Om precies te zijn: het scheelt 2,3 miljoen spontane terugkomers. Had de jury, deze fopperij vermoedend, toch voor Eindhoven of Maastricht gekozen? Mogelijk niet. Maar zeker laat het een rare smaak achter in de mond van de Friezen, die de aanloop naar LF2018 met verbazing volgen.

Laatst gewijzigd op 02-09-2017 om 12:01 uur