Hoofd koel, onafhankelijkheid Catalonië is nog geen paradijs

De steun van de Friese FNP voor het referendum over de Catalaanse onafhankelijkheid haalt weinig uit. Een oproep het hoofd koel te houden is eerder op zijn plaats. De strijd werkt voor de Spaanse overheid als een rode lap op een stier.

Wat de Catalaanse separatisten in de afgelopen decennia niet voor elkaar hebben gekregen, lukt de Spaanse premier Mariano Rajoy in enkele dagen. Hij krijgt de meerderheid van de Catalanen de straat op door zijn harde optreden tegen het aanstaande referendum over de Catalaanse onafhankelijkheid.

Voor we nu Rajoy heel hard veroordelen, is het wellicht wel even tijd om even verder te kijken. In Nederlandse media lijkt welhaast enige sympathie voor de Catalaanse zaak. Een minister van de Catalaanse regering legt in Nieuwsuur uit hoe ondemocratisch Rajoy is om een rechtvaardig referendum pogen te verhinderen.

Het klinkt allemaal onschuldig, dat referendum. Waarom die Rajoy, met steun van de socialisten, zich zo hard keert tegen die volksraadpleging blijft in het duister. Dat is vreemd. Referenda zijn op zich geen gevaarlijke instrumenten om je punt nog eens duidelijk te maken. Als het er alleen om ging de mening van de Catalanen – waar toch wat twijfels over bestaan – is er niet veel tegen op een raadpleging.

Opkomst

Maar er is meer aan de hand. Eerder is er al twijfelachtig referendum gehouden met de twijfelachtige uitslag wegen de geringe opkomst van 80 procent voor onafhankelijkheid. Daarop zijn gewone verkiezingen min of meer een stemming over de afscheiding van Spanje geworden. Hoewel de separatisten geen meerderheid haalden in aantal stemmen, deden ze dat wel in zetels van het Catalaanse parlement door het districtenstelsel.

De gematigde premier Mas moest het veld ruimen onder druk van de radicale afscheidingspartij CUP en plaats maken voor Carles Puigdemont. Die lijkt als enige taak te hebben Catalonië klaar te maken voor de onafhankelijkheid. Het aanstaande referendum is linke soep  voor Spanje door de opstelling van Puigdemont.

Eén stem meer

Voor hem en de meerderheid in het Catalaanse parlement is het geen gewoon referendum, maar de opmaat tot de verklaring van onafhankelijkheid van de autonome regio. De premier heeft al verklaard, dat de opkomst – het verleden inspireert hem – hem niet zo inspireert. Een stem meer voor onafhankelijkheid en de volgende dag begint de feitelijke stap naar die onafhankelijkheid.

Dat heeft Rajoy goed door en de rest van Spanje ook. Maar in Nederland snappen we dat niet zo. Het gaat aan onzer neus voorbij, dat hier een EU-lidstaat de chaos ingerommeld wordt. Het optreden van Rajoy lijkt niet erg verstandig, maar het is wel gesteund en zelfs verplicht door uitspraken van het Constitutionele hof.

Uiteindelijk is er nog het artikel 155 van de grondwet. Dat biedt de mogelijkheid om wanneer een regering de eenheid van Spanje in gevaar brengt, deze regering van de regio in  zijn geheel te vervangen. Tot voor kort leek dit niemand mogelijk. Nu beide kampen steeds hardere koppen krijgen, dreigt het te gebeuren.

En onderwijl worden bus- en scheepsladingen agenten van de Guardia Civil klaar gestoomd. Mocht een demonstratie van separatisten ook een schijntje van gewelddadigheid vertonen, dan is daar de reden voor echt ingrijpen. Je zou heel hard tegen de mensen buiten Spanje willen roepen: bemoei je er niet mee, als je het niet echt begrijpt.

Gematigde krachten

De hoop is nu gevestigd op gematigder krachten binnen Catalonië. Die waren altijd in de meerderheid. Het huidige optreden van de Spaanse overheid kan dat wel eens doen omslaan in het tegendeel. Dus een oproep vanuit de EU aan beide partijen het hoofd koel te houden, zou terecht zijn. Zet dat referendum nu maar even in de koelkast. En ga serieus met de Catalanen bespreken wat hun grieven nu feitelijk zijn.

En maak de Catalaanse bevolking duidelijk dat het paradijs op aarde niet aanbreekt, wanneer de republiek Catalonië een feit is. Want dat is wel wat de CUP de bevolking voorhoudt. En daarbij neemt deze partij het niet zo nauw met de werkelijkheid.

Laatst gewijzigd op 23-09-2017 om 13:38 uur