Met Dairy Valley wil Fryslân weer naar de zuiveltop

Fryslân is het land van zuivel. De wereld smult van de melk van de 280.000 Friese koeien. Voortaan heet Fryslân Dairy Valley. Om zo voorbeeld voor de wereld te zijn met de meest duurzame en innovatieve zuivelketen. Kennis is het kapitaal, in plaats van koeien.

Door Bert de Jong

Waar weiland is, daar zijn koeien. Nergens op aarde wordt per vierkante kilometer  zoveel melk geproduceerd als in de provincie Fryslân. Alleen al de jaarlijkse 2,2 miljard kilogram melk van die 280.000 Friese koeien wekt internationaal bewondering. Het is bijna de helft meer dan alle Nederlanders jaarlijks aan zuivel consumeren.

De keerzijde is hoe Fryslân in de toekomst een vooraanstaande positie als zuivelhart van Nederland overeind kan houden. Andere landen zitten niet stil en bovendien zijn er grenzen aan wat kan met milieu en dierenwelzijn. Daarom zijn nu in het project Dairy Valley de handen ineen geslagen. De voorwaarden zijn al gesteld: het moet duurzaam en innovatief.

Samenwerking

Dairy Valley vindt het fundament in samenwerking tussen ondernemers, overheid, onderwijs en onderzoekers. Door het sterk houden van die zuivelketen moet Fryslân een leidende rol in de Nederlandse economie spelen en internationaal een toppositie heroveren. Niet alleen als zuivelproducent, maar ook in het leveren van kennis en innovatieve producten voor melkveehouderij, natuur en milieu en dierenwelzijn.

Het startsein voor Dairy Valley is op 1 december 2016 gegeven. De komende twee jaar wordt er door verschillende partijen 900.000 euro in gestoken voor de eerste fase. Maar in het plan van aanpak is voor het project een termijn van tien jaar uitgetrokken. De provincie Fryslân is een van de trekkers samen met de vier grote Friese gemeenten. ,,It is in saak foar hiel Fryslân’’, beklemtoont de Leeuwarder wethouder Henk Deinum. ,,Hjirmei moatst oer grinzen hinne sjen. De krêft sit yn gearwurking.’’  

Dairy Campus

Leeuwarden heeft al belangrijke troeven binnengehaald met de Dairy Campus, het nieuwe centrum waarin onderzoek, onderwijs en ondernemingen hun krachten hebben gebundeld. Daaromheen moeten meer bedrijven uit agro en dairy komen die innovatie zoeken. Stalinrichter Cowhouse en bodemverbeteraar Rinagro zijn daar de nieuwkomers. Er zijn meer successen binnengehaald die de agrosector versterken: de nieuwbouw van de stremselfabriek van CSK, de nieuwbouw van een slachterij van Vion, de komst van het Fries Landbouwmuseum en veeverbeteraar CRV. Begin 2017 hoopt Leeuwarden nog twee bedrijven te verwelkomen met een link aan de agrosector.

In de kracht van Dairy Valley zit ook de vestiging van drie nieuwe zuivelfabrieken in Heerenveen. De investeringen in de Friese agrarische infrastructuur, ook in de samenwerking met Wageningen Universiteit en de hogeschool Van Hall Larenstein, zijn hierin van waarde. Er worden ook bruggen geslagen met het waterkennisinstituut Wetsus in Leeuwarden.

Oan de dyk timmerje

,,Dit is nedich om fierder te kommen’’, zegt de Friese gedeputeerde Johannes Kramer. Hij beklemtoont de noodzaak van samenwerkingsverbanden zoals Dairy Valley, waarin veel organisaties meedoen. ,,Wy ha mei ús suvel foarsprong en dat moatte wy sa hâlde. Mar dan moatte wy wol oan de dyk timmerje en ynvesteare, want it is gjin fanselssprekkendheid. Oaren sitte net stil.’’

Er zijn al tachtig bedrijven die zich aan Dairy Valley hebben verbonden. Daartoe horen de in Friesland aanwezige zuivelbedrijven Friesland Campina, Royal Aware, Fonterra en Ausnutria Hyproca. Ook Wageningen Universiteit en de hogeschool Van Hall Larenstein in Leeuwarden doen mee. Diane Keizer van Van Hall weet dat er grote stappen worden gemaakt in het onderwijs en prijst hoe Friesland voorop loopt in de ontwikkelingen met circulaire economie. ,,In de agrosector is dit van heel groot belang.’’

Geld en banen

Wat opvalt is dat Dairy Valley zich niet alleen wil richten op de economische markten, ook al spreekt het tot de verbeelding dat Fryslân tweederde van de melkproductie exporteert en de 2800 Friese melkveehouders zoveel miljoenen monden kunnen voeden. Veel meer moet Dairy Valley een bijdrage leveren aan het oplossen van vraagstukken met mest, milieu en diergezondheid. Daarbij zal de focus liggen bij het midden- en kleinbedrijf dat in Fryslân zo sterk vertegenwoordigd is. Voor innovatiekracht wordt ook veel verwacht van start-ups.

De Friese zuivel levert duizenden banen op en meer dan 1 miljard euro aan geld. Maar er zijn grenzen, want de wereldbevolking groeit tussen nu en het jaar 2050 van 7 miljard naar 9 miljard mensen. Al die wereldburgers kunnen onmogelijk meer melk krijgen van die 280.000 koeien op de 1900 vierkante kilometer aan Friese weilanden. Dairy Valley is echter wel de broedplaats, zodat elders met Friese hoogwaardige kennis en expertise zuivel kan worden geproduceerd. Ook dat levert veel geld en banen op.  

Laatst gewijzigd op 02-12-2016 om 08:00 uur