Schiermonnikoog als duurzame proeftuin

Schiermonnikoog kan een voorbeeld zijn. De zeven melkveehouders steken hun nek uit voor een duurzame landbouw. Want zoals het nu gaat, dat kan niet meer.

Door Bert de Jong

Koeien, scholeksters, tureluurs en grutto’s bezorgen de gasten van Schiermonnikoog een luid eerste welkom. Het is een begroeting namens zeven melkveehouders die er een bestaan vinden.

Maar de grenzen zijn bereikt. Het boeren verhoudt zich minder goed met de bescherming van de natuurwaarden op het eiland. Dat is pijnlijk, want het eiland heeft zeven boeren die niet willen denken aan stoppen. Het boeren op Schiermonnikoog is ze een lief ding waard.

Maar al twee jaar weten de boeren dat er donkere wolken over het eiland komen. Er is te veel stikstofproductie op het eiland. Er is een forse overschrijding en dit gaat ten koste van de natuur, zeker in het kwetsbare duinlandschap

Noem de afkorting PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) en de kat is in de gordijnen. Eigenlijk zou het beter zijn dat er op het eiland geen 650 koeien grazen, maar de helft minder. De boeren hebben er nu zelf iets op gevonden. Ze zijn het erover eens geworden om hun bedrijfsvoering te verduurzamen. Nu zoeken ze naar een nieuw verdienmodel.   

Eigen zuivelfabriek

Het mooist zou zijn dat de melk van de koeien op het eiland ook op Schiermonnikoog zelf wordt verwerkt. Dan heeft de melk een meerwaarde. Immers, het is melk van koeien die weiden in de kruidenrijke eilander graslanden. Veel meer zekerheid over puur natuur is er amper te geven. Een eigen zuivelfabriek, zoals er vroeger ook eentje was, is een optie. Het zou een investering van €1 miljoen vergen.

Omschakeling naar biologische melkveebedrijven ligt voor de hand. Het zou al in 2017 kunnen. Dit betekent een veel extensievere manier van boeren met minder vee en minder bemesting. Maar het is wel een grote stap voor de melkveehouders. Daarvoor is hulp nodig. Gedacht wordt aan het Waddenfonds. Maar ook aan Rabobank die mogelijk zo beleggersgeld kan inzetten voor groene projecten. Het economisch voordeel ligt voor de boeren nu al voor het oprapen. Biologische melk brengt nu het dubbele op in vergelijking met de gangbare melk.

Verdienmodel

Professor Jan Willem Erisman, directeur van het Louis Bolk Instituut, heeft in de afgelopen anderhalf jaar heel wat neuzen in dezelfde richting gekregen. Bij de eilander boeren, maar ook bij provincie, gemeente, Rabobank, zuivelconcern Friesland Campina en het Wereld Natuurfonds. Het gaat om een duurzame manier van boeren en vooral ook om een goed verdienmodel.

,,Maak van Schiermonnikoog een proeftuin’’, moedigt Erisman aan. ,,Ga aan de slag, daar kunnen andere regio’s van profiteren.’’ Hij constateert dat het niet gemakkelijk is. ,,Het is een ziek systeem om voedsel te produceren wat niet eens de kostprijs kan dekken. De boer verdient er het minste aan, zoveel is ook duidelijk.’’

Rapport

Op Schiermonnikoog is veel energie. En op het Provinsjehûs in Leeuwarden ook. Er ligt inmiddels een rapport. Eilander melkveehouder Johan Hagen heeft het op 6 juli 2016 aan gedeputeerde Johannes Kramer meegegeven, want het past bij de ambitie om Fryslân de duurzaamste provincie te laten worden. Het rapport is de basis. Nu is het zaak om het momentum te benutten.

,,Boeren horen bij Schiermonnikoog’’, stelt Kramer. ,,Laten we hier geschiedenis schrijven.’’ Hij wordt op zijn wenken bediend door boer Hagen. ,,Op ons eiland zijn heel veel weidevogels. Die zijn er, omdat er boeren zijn.’’ Er zijn dit jaar meer dan zeshonderd broedparen van weidevogels geteld. ,,Schiermonnikoog is een uniek weidevogelgebied.’’

Ook de ganzen genieten op het eiland, tot de zomer zich bijna aandient. Maar hierover zijn de boeren minder blij. De ganzen vreten een kwart van de graslandproductie op. Pas begin juli kunnen de boeren op Schiermonnikoog voor het eerst maaien.

Ook hier zijn de boeren gastheer, net zoals ze dat zijn voor de honderdduizenden toeristen die  jaarlijks op het eiland komen voor de natuur. Boer Hagen: ,,Deze rol past ons, dat weten we maar al te goed.’’

Laatst gewijzigd op 06-07-2016 om 20:01 uur




Meer Gezond en Groen

Groene tuin is goed voor mens, dier en planeet

De gemeente Leeuwarden stimuleert de inwoners met subsidie een groenere stad te maken. Bij woningen zie je tegenwoordig vooral tegels en stenen. Maar al die stenen zijn slecht voor mens, dier en planeet. Operatie Steenbreek doet er wat aan, ook in Leeuwarden.

Door André Keikes
 
 
 

Tieners en arts helpen ouderen eenzaamheid te verdringen met app

Een heitje voor een karweitje, maar dan als moderne Yoho-app. Huisarts Karin Groeneveld (47) uit Lemmer bedacht 'Young helps old': tieners helpen ouderen bij kleine klusjes: zij verdienen wat bij en ouderen krijgen hulp. En gezelschap. Haar idee van een app werd uitgeroepen tot Beste Zorgidee 2016. ,,Eenzaamheid kan mensen echt ziek maken.” 

Door Karin de Mik
 

Meldingsplicht voor hazenpest

De hazenpest is terug. Artsen krijgen op gezag van de minister van volksgezondheid een meldingsplicht. Dit moet verspreiding van de ziekte in beeld brengen. 

Door De Redactie
 

Han Olff: ’Voedselweb Waddenzee brokkelt af’  

Han Olff, hoogleraar ecologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, maakt zich grote zorgen over het voedselweb in de Waddenzee. Dat is in verval. Zeegrasvelden en mosselbanken zijn verdwenen. Net als grote zeevissen als kabeljauw en wijting. Zijn oplossing: visserij, delfstofwinning en havenactiviteiten beperken.  

Door Karin de Mik
 
 

Boeren in de etalage van de samenleving

De harde kritiek van burgers op de kaalslag van het Friese platteland kon niet uitblijven na de ongebreidelde groei van de melkplas en bijbehorende meststroom door het verdwijnen van het melkquotum. Vooralsnog reageren boeren op ouderwets defensieve wijze.

Door Nico Hylkema
 
 

Meer soorten vis in Friese wateren

Vissen houden van planten. Waar het riet mag ruisen en de waterlelies mogen bloeien, daar zijn de vissen in de Friese wateren. Er is daar duidelijk herstel van de visstand.

Door De Redactie
 

Hoe een legkip te redden

Dierenactiviste Jacqueline Verschuren redt legkippen uit de bio-industrie. Op haar erf in Twijzelerheide scharrelen ze rond. Ze zijn vrijgekocht.

Door Karin de Mik

Fries heeft het meeste gras per inwoner

Friezen hebben de meeste landbouwgrond om zich heen. Om precies te zijn 4000 vierkante meter per inwoner; een half voetbalveld groot. Alleen de Drenten en de Zeeuwen komen er bij in de buurt.

Door De Redactie
 
 

Fryslân met dwangsom op de knieën om kievitseieren

Hoogste tijd dat het afgelopen is met die altijd lastige Friezen, denken ze in Den Haag. Armanda Stuiver is geëerd als vindster van het eerste Friese kievitsei in 2016, maar nu wordt paal en perk gesteld. Met een dwangsom moet de vogelwachtersbond BFVW buigen. 

Door De Redactie
 

De grootverdieners in Friese zorg: MCL aan de top

Exact 1107 topbestuurders in de publieke en semipublieke sector verdienen meer dan de wettelijke norm. Onder hen zijn 26 Friezen. Met name de zieken- en ouderenzorg blijkt goed betaald. Even huiveren over wat ze in Friesland toucheren. Lees en reken mee in de lange lijst.

Door De Redactie
 

Opnieuw op de bres voor het Wad, maar anders

De Waddenvereniging viert feest. De natuurorganisatie staat stil bij het vijftigjarig bestaan. Van felle strijd naar consensus met bewoners. En een opdracht: de Waddenzee is als biosfeerregio onvoldoende benut, stelt Andrée van Es. 

Door Karin de Mik
 
 
 

Eerste ei? Fries actieplan voor nood weidevogels

Het gaat slecht met de weidevogels. In twintig jaar tijd zijn er de helft minder grutto's en kieviten. Er is Friese ambitie voor een grote omslag. Of het eerste kievitsei nou geraapt wordt of niet. Die discussie leidt af van de nood onder weidevogels.

Door Bert de Jong
 

Veel katten zijn moordenaars

In Friesland worden jaarlijks 1820 zwerfkatten gevangen. Een veelvoud ervan zwerft ongezien rond in steden en op landerijen. Het advies: alle katten verplicht castreren. Anders is er geen houden aan.

Door De Redactie
 

Zomer 2015: daar is de hittegolf

Zaterdag 4 juli: de hittegolf in Nederland is officieel. Een hittegolf: voor velen een zucht van verlichting: eindelijk zomer. Voor anderen zuchten. Het is een gevolg van extra broeikasgassen als CO2.

Door De Redactie

Friesland is aan zet voor beperking CO2

De Nederlandse staat doet veel te weinig om het klimaatprobleem te verminderen. In plaats van met 17 procent moet de uitstoot van broeikasgassen met 25 procent terug in 2020. Friesland kan niet achterover leunen. Het klimaatakkoord van Parijs verplicht.

Door Nico Hylkema
 

Op weg naar andere Friese zorg

De droom wordt werkelijkheid. Het Leeuwarder ziekenhuis MCL wordt hét topziekenhuis van Friesland voor de specialistische zorg. Een miljoeneninvestering in 2016 is de volgende stap op weg naar andere Friese zorg.

Door Bert de Jong
 

De beste aarde van het land

Het nieuws anno 2015 is een alarmerend lange rij berichten over milieuvervuiling, klimaatverandering, dubieus gedrag van multinationals en politici die het ook niet meer weten. Wat moet je als machteloze burger? Dan ga je moestuinieren.

Door André Keikes
 
 
 
 
Pagina 1 van 1